Hoe kan ik als kunstwerker werken in België?

In België kun je op verschillende manieren werken als kunstwerker.

Als je de mogelijkheid hebt, kan je met een klassieke arbeidovereenkomst werken. In dat geval:

  • heb je een werkgever die je vergoedt voor je prestaties;
  • werk je onder het gezag van die werkgever;
  • heb je automatisch recht op de sociale zekerheid voor werknemers;
  • geniet je van sociale rechten: werkloosheid, ziekteverzekering, pensioen enz.

⚠️ Een kunstwerkattest is niet vereist om met een arbeidsovereenkomst te kunnen werken, aangezien dit geen specifiek stelsel is dat uitsluitend voor kunstwerkers is voorbehouden.

Meer info op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg:

Deze mogelijkheid bestaat specifiek voor de kunstsector, waar kunstwerkers niet altijd onder een klassieke arbeidsovereenkomst kunnen werken.

Met artikel 1bis val je onder de sociale zekerheid van werknemers als je artistieke prestaties levert tegen betaling voor een opdrachtgever, zonder dat er een arbeidsovereenkomst is (omdat één of meerdere essentiële elementen ontbreken voor het bestaan van een zo’n overeenkomst).

Hiermee bouw je rechten op binnen de sociale zekerheid, zoals werkloosheid, ziekteverzekering, jaarlijkse vakantie, pensioen, enzovoort.

⚠️ Om onder artikel 1bis te kunnen werken, moet je minstens één keer een kunstwerkattest hebben gehad.

⚠️ Je mag niet factureren via deze regeling.

⚠️ Je moet zelf akkoord gaan met het gebruik van artikel 1bis in het kader van een arbeidsrelatie, dit kan je niet zomaar eenzijdig worden opgelegd.

Het werken onder artikel 1bis is mogelijk met om het even welke opdrachtgever, op voorwaarde dat deze de administratieve formaliteiten kan vervullen.

Sociale bureaus voor kunstenaars

Soms verloopt werken onder artikel 1bis via de tussenkomst van een sociaal bureau voor kunstenaars (SBK). Het SBK wordt in dat geval gelijkgesteld met een “opdrachtgever”/“werkgever”. In de praktijk lever je diensten voor een opdrachtgever (klant) en factureert het sociaal bureau voor kunstenaars aan jouw opdrachtgever (klant). Vervolgens zal het SBK jou betalen. Het SBK regelt hiervoor de nodige formaliteiten.

⚠️ Sociale bureaus voor kunstenaars brengen service- en beheerskosten in rekening.

Je kunt een contract voor overdracht van auteursrechten afsluiten met een opdrachtgever.

Hier zijn enkele voorbeelden van artistieke werken waarvoor doorgaans zo'n contract wordt gebruikt:

  • schilderij;
  • roman;
  • illustratie;
  • stripverhaal.

Als de opdrachtgever de noodzakelijke fiscale en sociale aangiftes niet kan doen (bijvoorbeeld: buitenlandse opdrachtgever, particulier...), kun je jouw artistieke werken verkopen via een sociaal bureau voor kunstenaars, dat dan als opdrachtgever wordt beschouwd.

⚠️ Sociale bureaus voor kunstenaars brengen service- en beheerskosten in rekening.

Meer info op de website van de FOD Economie:

 

Werk je als zelfstandige? Dan bepaalt je professionele situatie of je dit doet in hoofd- of bijberoep.

Zelfstandig in hoofdberoep

Je artistieke activiteit als zelfstandige is je enige of belangrijkste beroep.

Zelfstandig in bijberoep

Naast je artistieke werk als zelfstandige,

  • heb je ook ander werk als werknemer of statutair en voldoe je aan deze voorwaarden:
    • werknemer: je werkt minstens halftijds in je hoofdjob;
    • leerkracht statutair: je hebt minimaal 6/10de van een volledig lesrooster;
    • leerkracht contractueel: je hebt minimaal de helft van een volledig lesrooster;
    • statutair ambtenaar: je werkt minstens 8 maanden of 200 dagen per jaar.

OF

  • je ontvangt een vervangingsinkomen omdat je andere job als werknemer of statutair ambtenaar is onderbroken, geschorst of stopgezet (bijvoorbeeld: werkloosheidsuitkering, uitkering bij arbeidsongeschiktheid, loopbaanonderbreking...).

Primostarter (kunstwerker)

Als je begint met werken als zelfstandige in hoofdberoep, kun je onder bepaalde voorwaarden gebruikmaken van de primostarterregeling.

Als primostarter krijg je:

  • een eenmalige korting op de sociale bijdragen tijdens het eerste kwartaal van je activiteit;
  • een verlaagde minimumbijdrage voor de eerste 4 kwartalen dat je actief bent als zelfstandige. Heb je een kunstwerkattest, dan geldt deze verlaging voor de eerste 8 kwartalen van je activiteit.
     

Meer info op de website van de RSVZ: